Wraz z postępem i rozwojem, nasze nawyki żywieniowe ulegają zmianie, również pod wpływem nowych danych i technologii. Kiedyś miłośnicy górskich wypraw brali ze sobą w góry bochenek chleba i puszki z ulubionymi konserwami. Później pojawiały się zupki w proszku, łatwe do przygotowania, lecz pełne sztucznych dodatków i konserwantów. Teraz nastała moda na żywność liofilizowaną. Ta lekka wersja prawdziwych dań zrewolucjonizowała podejście do jedzenia w trakcie wypraw górskich. Jak dokładnie doszło do tego, że dania liofilizowane stały się ogólnodostępne? Co tak naprawdę oznacza żywność liofilizowana, oraz jakie korzyści niesie za sobą, odkryjemy w dalszej części tego artykułu.
Spis treści
Czym jest żywność liofilizowana? Jak przebiega proces liofilizacji?
Żywność liofilizowana powstaje w wyniku procesu liofilizacji. Czym jest ten proces? Najkrócej mówiąc, jest to proces pozbawienia żywności wody. Bardziej szczegółowo, proces ten polega na zamrożeniu, a następnie, pod działaniem niskiego ciśnienia, przejściu wody ze stanu stałego od razu w stan gazowy, czyli sublimacji. Proces ten pozwala na usunięcie ponad 90% wody. Zostają zachowane pozostałe właściwości jedzenia – nie zmienia się smak (a przynajmniej takie jest zamierzenie 🙂 ), kolor, zapach ani wartości odżywcze. Aby przygotować jedzenie, należy je po prostu zalać wodą (najlepiej gorącą) i chwilę poczekać, aby było gotowe do spożycia.
Skąd się wzięła żywność liofilizowana?
Historia liofilizacji sięga przełomu XIX i XX wieku, gdy Richard Altmann przeprowadził udany eksperyment, używając tego procesu do konserwacji surowicy medycznej.
Istotny punkt zwrotny w liofilizacji nastąpił podczas II wojny światowej. Wtedy, do leczenia rannych na froncie, niezbędne było osocze krwi i penicylina. Jednak brak chłodzenia podczas transportu powodował psucie się tych materiałów. W odpowiedzi na te wyzwania liofilizacja została wykorzystana, aby zapewnić osoczu krwi i penicylinie stabilność chemiczną i użyteczność bez konieczności chłodzenia.
W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku liofilizacja zaczęła być postrzegana jako wszechstronne narzędzie zarówno w przemyśle farmaceutycznym, jak i w przetwórstwie żywności.
W latach sześćdziesiątych NASA wykorzystała liofilizację do konserwacji żywności dla astronautów. Obecnie technologia ta znalazła zastosowanie w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i biotechnologii. Z biegiem lat stała się bardziej efektywna i ekonomiczna, dzięki zastosowaniu nowym technologii.
Rodzaje liofilizatów
Żywność liofilizowana obejmuje różnorodne produkty, w tym owoce, warzywa, dania gotowe, zupy, a nawet produkty mleczne. Popularne są także kawa liofilizowana, zioła oraz produkty śniadaniowe, tworząc szeroki zakres żywności o długim okresie przydatności, zachowującej jednocześnie smak i wartości odżywcze.
Liofilizowane owoce i warzywa
Większość z nas pewnie miała okazję zetknąć się z liofilizowanymi owocami, które często można znaleźć w gotowych zestawach musli. Osoby zainteresowane zdrowym żywieniem chętnie sięgają po liofilizowane owoce zwłaszcza w sezonie zimowym, kiedy wybór świeżych owoców jest ograniczony. Liofilizowane owoce stanowią doskonały dodatek do różnego rodzaju kaszek i owsianek na śniadanie.
Liofilizowane warzywa najczęściej znajdziemy w gotowych zestawach obiadowych. Na rynku dostępny jest szeroki wybór potraw, obejmujący klasyczne dania obiadowe, takie jak risotto z pieczarkami, chili con carne, czy makaron z warzywami, a także propozycje wegetariańskie inspirowane kuchniami świata, np. dal z soczewicą, farfalle, tikka masala, nasi goreng czy zupa syczuańska.
Mięso i ryby liofilizowane
Procesowi liofilizacji można również poddać mięso czy ryby, natomiast my rekomendujemy dania bezmięsne i kuchnię wegetariańską.
Jak smakuje żywność liofilizowana?
Proces liofilizacji nie powinien zmieniać smaku potrawy. Niemniej jednak żywność liofilizowana, po zalaniu wodą, nie uzyskuje takiej samej faktury jak świeże jedzenie, pozbawiona jest soczystości i chrupkości warzyw oraz owoców. Czasem pojawiają się opinie, że dania liofilizowane są mdłe lub pozbawione smaku. Podobnie jak w przypadku tradycyjnego jedzenia, każdy z nas ma indywidualne preferencje smakowe, a łatwo temu zaradzić, zabierając ze sobą ulubione przyprawy, które wzbogacą i podkreślą smak gotowych dań liofilizowanych.
Jeśli planujesz dużą wyprawę, sprawdź wcześniej smak potraw oferowanych przez różnych producentów. W przypadku wypraw, gdzie planujemy zakup większej ilości gotowych posiłków, warto wybierać dania, które naprawdę nam smakują. Z różnorodności dostępnych opcji – od tradycyjnych dań mięsnych, poprzez wegetariańskie propozycje, aż po dania bezglutenowe, każdy znajdzie coś dla siebie. Chociaż niektórzy uważają, że smaki żywności liofilizowanej są podobne, to jednak różnice wynikają z użytych składników. Ostatecznie, żywność liofilizowana oferuje bogactwo smaków, a przede wszystkim stanowi pełnowartościowy pożywny posiłek, którego nie może zabraknąć podczas górskich wypraw.
Zalety żywności liofilizowanej w górach:
Te zalety sprawiają, że żywność liofilizowana jest ciekawym rozwiązaniem podczas zaawansowanych wypraw, gdzie ważny jest czas oraz łatwość przygotowania pełnowartościowego posiłku.
